We houden van Pride. We houden van de parades en feesten. We zien graag overal regenboogvlaggen wapperen. Het is altijd een dag van feest en plezier, van houden van wie je houdt en precies zijn wie je bent. Het is ook belangrijk om de oorsprong van Pride te beseffen - dat het eerste Pride-evenement in de geschiedenis, eigenlijk een protest was.
Dit jaar kijken we terug naar de tijd voor de parades, voor de vlag, zelfs voor "pride".
We kijken naar wat de pride-beweging startte, en naar de miskende gekleurde transgendervrouwen die een wereldwijde beweging op gang brachten.
Wat er die nacht in 1969 gebeurde
Je kan de maffia bedanken voor de Stonewall Inn. Nee, we maken geen grapje. Hoewel het misschien moeilijk te geloven is, is het echt belangrijk om te onthouden dat het tot vrij recent illegaal was om iemand van hetzelfde geslacht de hand te geven, ermee te dansen of te kussen, of zelfs maar geslachtsneutrale kleding te dragen, dus zocht de LGBTQ-gemeenschap privéruimtes waar ze hun ware zelf konden zijn. De maffia, die een mogelijkheid zag om geld te verdienen, bezat en exploiteerde talrijke zogenaamde homobars in New York City's Greenwich Village.
De Stonewall Inn was een relatief nieuwe homovriendelijke plek in 1969, maar het was een belangrijke ontmoetingsplaats geworden in de Village, dankzij de goedkope toegangsprijs en het dansen (in de meeste homobars kon toen nog niet worden gedanst).
Politie-invallen kwamen vaak voor, maar dankzij de invloed van de maffia werden de bareigenaars vaak van tevoren getipt door agenten die op hun loonlijst stonden. Toen de politie in de vroege ochtenduren van 28 juni 1969 de Stonewall binnendrong en mensen begon te overvallen, kwam dat als een verrassing. Geen tip. En in plaats van te vertrekken en naar huis te gaan, bleven de klanten van de Stonewall. Ze waren boos. Buurtbewoners waren ook boos. Iedereen was ziek en moe van de pesterijen. Al die woede kookte over.
Vieren van Transgender Helden
Marsha P. Johnson, een zwarte transvrouw, vierde haar 25ste verjaardag in de Stonewall. Ze was een van de eersten die zich die avond verzette tegen haar arrestatie.
Sylvia Rivera, met een Puerto Ricaanse vader en een Venezolaanse moeder, was er ook. Zij en Marsha waren bevriend en richtten samen Street Transvestite Action Revolutionaries op (de term "transgender" werd in de jaren zestig nog niet veel gebruikt), een groep die arme jongeren hielp die door hun familie waren verstoten. Sylvia gooide een van de eerste flessen.
Meer flessen volgden. En bakstenen. Anderen sloten zich aan bij Marsha en Sylvia en al snel veranderde het protest in een regelrechte oproer. Honderden mensen waren erbij betrokken die eerste nacht, maar al snel overspoelden duizenden het gebied en kwamen avond na avond bijeen. Hoewel Stonewall niet automatisch tot verandering leidde, heeft het wel de LGBTQ-rechtenbeweging aangezwengeld, en daarom werd de herberg in 2016 door president Obama aangewezen als Nationaal Monument.
Een wereldwijde beweging
De Stonewall rellen hebben de LGBTQ vrijheidsstrijd over de hele wereld op gang gebracht. Onmiddellijk na Stonewall werd het Gay Liberation Front georganiseerd in New York City, en het verspreidde zich binnen een jaar naar het Verenigd Koninkrijk en Canada, en inspireerde gelijkaardige organisaties over heel Europa.
De daaropvolgende jaren kenden een explosie van overwinningen voor de LGBTQ-wereld: homoseksualiteit werd gedecriminaliseerd in Canada, Oostenrijk, Costa Rica, Finland en Noorwegen; Zweden werd het eerste land dat transseksuelen toestond legaal geslachtsveranderende chirurgie te ondergaan; het Australische en Nieuw-Zeelandse College of Psychiatry Federal Council werd de eerste groep die verklaarde dat homoseksualiteit geen ziekte is; Angela Morley uit Engeland werd de eerste openlijk transseksuele persoon die genomineerd werd voor een Academy Award; de lijst gaat maar door en door.
En ondertussen begonnen de marsen. In juni 1970 waren er marsen in Chicago, New York en San Francisco ter herdenking van de eenjarige herdenking van de Stonewall-rellen. In het Verenigd Koninkrijk werd in november van dat jaar de allereerste gay pride parade gehouden, en jaar na jaar sloten meer steden zich hierbij aan. Tegenwoordig wordt juni in grote delen van de wereld gevierd als Pride-maand ter herinnering aan de Stonewall-rellen.
Er is meer werk te doen
Zelfs binnen de grotere Gay Pride beweging worden verhalen als die van Marsha P. Johnson en Sylvia Rivera niet vaak verteld. Maar eindelijk begint daar verandering in te komen. New York City vereeuwigt hen beiden in een monument dat bij de Stonewall Inn zal worden geplaatst.
Dat is zeker vooruitgang. Maar er is nog veel werk te doen. (Laten we ook opmerken dat, hoewel LGBTQ-protesten en -activisten in plaatsen als New York of San Francisco de meeste aandacht krijgen, mensen hebben gevochten en nog steeds vechten voor gelijkheid - vaak met beperkte steun - in steden, dorpen en plattelandsgemeenschappen over de hele wereld).
Transgenderrechten worden overal bedreigd, en hoewel een standbeeld in de stad welkom en gerechtvaardigd is, kunnen we het daar niet bij laten. Marsha P. Johnson en Sylvia Rivera waren helden en het heeft 50 jaar geduurd voordat de wereld hun verhaal kende. Er zijn vandaag transgender helden die werken voor rechtvaardigheid en gelijkheid - zij zouden niet zo lang moeten wachten om gezien en gehoord te worden.
Onderneem nu actie
Laten we even stilstaan bij hen die 50 jaar geleden hun leven op het spel zetten bij Stonewall - zij kwamen in opstand zodat wij vandaag feest konden vieren.
En laten we ook denken aan hen die nu werken aan gelijkheid voor iedereen.